24 marca 2020 r. weszła w życie nowelizacja przepisów prawa upadłościowego o instytucji przygotowanej likwidacji. Wnosi ona unormowanie praktyk stosowania instytucji przygotowanej likwidacji (czyli tzw. pre-packu), których różnorodne regionalny odmiany wytworzył się przez ostatnie lata w Sądach Upadłościowych.
Przygotowana likwidacja
Pre-pack stanowi instytucję prawa upadłościowego, która funkcjonuje od 1 stycznia 2016 r. Została ona stworzona po to, aby umożliwić niezwłoczne nabycie składników majątku niewypłacalnego dłużnika, pomijając procedury przetargowe, na z góry określonych przez Sąd Upadłościowy zasadach. No podstawie wyceny sporządzonej przez biegłego sądowego i inne dokumenty przedłożone przez wnioskodawcę, właściwy Sąd niezwłocznie zatwierdza warunki sprzedaży składników majątku dłużnika, w celu szybkiego zaspokojenia wierzycieli.
Nowelizacja przepisów
Nowelizacja przepisów była niezbędna, gdyż w ciągu trzech lat funkcjonowania pre-packu pojawiło się wiele istotnych wątpliwości w zakresie rozumienia przepisów. Każdy Sąd Upadłościowy poszukiwał własnych dróg na rozpoznanie wniosków o pre-pack, przez co wytworzył się swego rodzaju chaos legislacyjny. Przez te sądowe „regionalizmy”, skłaniały pełnomocników wnioskodawców do przenoszenia siedziby dłużnika, celem poszukiwania sądu stosującego praktykę optymalną do danego wypadku.
Największe wątpliwości dotyczyły tego, kto jest uprawniony do złożenia wniosku o przygotowaną likwidację, czy jest możliwe złożenie więcej niż jednego takiego wniosku i jak w takim wypadku procedować powinien Sąd Upadłościowy. Pozostałe niejasności dotyczyły jawności procedury i tego, jaki udział w niej powinien mieć tymczasowy nadzorca sądowy.
Odpowiedzią ustawodawcy jest nowelizacja wprowadzona mocą ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i innych ustaw (Dz. U. 2019 poz. 1802), która weszła w życie z dniem 24 marca 2020 roku
Wnioskodawca
Wedle nowelizacji każdy uczestnik postępowania upadłościowego będzie miał prawo do złożenia wniosku o pre-pack, zarówno dłużnik, jak i jego wierzyciele. Zmiana ta ułatwi procedurę i pozwoli w sposób jawny współpracować inwestorom zainteresowanym różnymi składnikami majątku dłużnika. Umożliwi także bezpośrednie nabycie określonego aktywa do t docelowego przedmiotu. W przypadku wystąpienia wniosku konkurencyjnego ustawodawca wskazał, że nabywca zostanie wyłoniony w wyniku aukcji.
Wadium
Bolączką dotychczasowych przepisów była bezsankcyjność ich wykonania. Nie wymagały one od oferentów żadnego zabezpieczenia jego oferty, jak również nie pozwały na skuteczne dochodzenie się od niego roszczeń w przypadku niewypłacalności. Ustawodawca dzięki nowelizacji nakłada obowiązek dołączenia do wniosku o pre-pack potwierdzenia zapłaty 10% wadium na rachunek depozytowy sądu.
Te 10% to zabezpieczenie dla sądu, w razie, gdyby oferent nie wykonał zatwierdzonego wniosku o przygotowaną likwidację. W przypadku zmiany lub ujawnienia istotnych okoliczności w sprawie nabywca może wnioskować natomiast o uchylenie postanowienia zatwierdzającego pre-pack.
Transparentny charakter procedury
Dzięki nowelizacji, wierzyciele rzeczowi dłużnika będą powiadamiani przez Sąd o fakcie złożenia wniosku o przygotowaną likwidację. Przysługiwać im będzie także prawo do 14-dniowego terminu na ustosunkowanie się do niego. Na drodze obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym sąd będzie podawał informację o złożeniu takiego wniosku również do wiadomości publicznej.
Weryfikacja wniosku
Zgodnie z praktyką sądów, nowelizacja reguluje obligatoryjne ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego. Do jego obowiązków należy zabezpieczenie majątku dłużnik i weryfikacja okoliczności wskazanych we wniosku. Wnioskiem można objąć zarówno przedsiębiorstwo dłużnika, jego zorganizowaną część, jak i zaczną część przedsiębiorstwa.
Skutki legislacyjny nowelizacji
Nowelizacja przepisów o pre-packu ma na celu efektywniejsze i szybsze przeprowadzania procesu likwidacji. Dopuszcza ona możliwość złożenia kilku wniosków, zarówno uzupełniających, jak i konkurencyjnych, a także wprowadza konieczność zapłacenia wadium. Wadium ma na celu zamknięcie drogi tym, których celem było wyłącznie zablokowanie wniosku oferenta propozycją bez pokrycia. Nowelizacja wzmacnia także pozycję wierzyciel rzeczowych oraz wprowadza większą transparentność postępowania.
Głównym beneficjentem wprowadzonych zmian są wierzyciele. Uzyskują oni możliwość oficjalnego zajmowania stanowiska w przedmiocie wniosku o pre-pack. Tym samym stają się aktywnymi i słyszalnymi uczestnikami negocjacji warunków sprzedaży składników majątku ich dłużnika.
