• Sankcja kredytu darmowego polega na tym, że kredytodawca zwraca jedynie pożyczony kapitał, bez żadnych odsetek czy innych opłat.
• Z tego rozwiązania mogą skorzystać tylko konsumenci. W przypadkach, gdy nieuczciwą umowę kredytową podpisał przedsiębiorca można skorzystać z innych środków prawnych.
• Sięgnięcie po sankcję kredytu darmowego polega na złożeniu kredytodawcy przez konsumenta stosownego oświadczenia. Zawsze musi zostać ono złożone w formie pisemnej. 

Niestety na rynku funkcjonuje wiele nieuczciwych produktów kredytowych, oferowanych zwłaszcza konsumentom. Właściwie trudno znaleźć bank czy inną instytucje kredytową, która w swoje ofercie nie miałaby produktów wzbudzających poważne wątpliwości prawne. Dlatego zawsze warto naprawdę solidnie przeanalizować projekt umowy kredytowej przed jej podpisaniem.  Jeżeli jednak taki kontrakt został zawarty, trzeba bronić swoich praw. Jednym z mechanizmów, dzięki którym można to zrobić naprawdę skutecznie jest sankcja kredytu darmowego. Na czym polega to rozwiązanie? Właściwie wszyscy powinni poznać odpowiedź na to pytanie. 

Co to jest sankcja kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego została uregulowana w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Zgodnie z jej art. 45 w przypadku naruszenia przez kredytodawcę, a więc przykładowo przez bank, określonych w tym przepisie obowiązków, konsument zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Tym samym dzięki sankcji kredytu darmowego kredytobiorca zwraca kredytodawcy wyłącznie sam pożyczony kapitał. 

Sankcja kredytu darmowego może znaleźć zastosowanie wówczas, gdy udzielający kredytu:

• nie zawarł z konsumentem umowy kredytowej w formie pisemnej lub w innej formie szczególnej;
• w umowie nie umieścił wszystkich elementów, jakie są wymagane dla takich kontraktów przez ustawę o kredycie konsumenckim (np. nie podano w niej rodzaju kredytu; czasu obowiązywania umowy czy też całkowitej kwoty kredytu);
• w umowie o kredyt wiązany lub w formie odroczonej płatności nie podał opisu towaru lub usługi oraz ich ceny;
• w przypadku kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym podlegający spłacie na żądanie lub w terminie do trzech miesięcy nie zawarł w tym kontrakcie takich danych, jak m.in. limit kredytu i jego całkowity koszt oraz informacji o możliwości żądania w dowolnym momencie spłaty pełnej kwoty kredytu przez konsumenta;
• naruszył reguły przewidziane dla umowy o kredyt konsumencki przewidująca odroczenie płatności lub zmianę sposobu spłaty w przypadku gdy konsument jest w zwłoce w związku ze spłatą zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt;
• przekroczył dopuszczalny poziom odsetek, ustalany zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim.

Aby zastosować sankcję kredytu darmowego wystarczy wystąpienie tylko jednej z tych okoliczności. Choć w realiach wielu spraw nierzadko zdarza się, iż przyczyny uprawniające do sięgnięcia po kredyt darmowy kumulują się.

Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Z sankcji kredytu darmowego może skorzystać wyłącznie konsument, a więc osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Wiele osób jest przekonanych, że konsument to tylko taki człowiek, który nie prowadzi działalności gospodarczej. 

Tymczasem status konsumenta może przysługiwać również przedsiębiorcom – ale tylko wówczas, gdy dokonali czynności prawnej z innym przedsiębiorcą (np. bankiem), która nie jest bezpośrednio związana z ich działalnością gospodarczą lub zawodową. W takich przypadkach trzeba kompleksowo przeanalizować okoliczności konkretnego przypadku.

Jednak warto pamiętać, że przedsiębiorca, który zawarł nieuczciwą umowę kredytową również ma możliwość ochrony swoich praw i powinien z nich korzystać. Chodzi tu o takie rozwiązania, jak uchylenie się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli czy o wykazanie, że umowa bądź jej część jest niezgodna z prawem. 

Jak skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego konsument musi złożyć kredytodawcy oświadczenie o tym, że chce sięgnąć po ten mechanizm. Oświadczenie to musi zostać złożone w formie pisemnej. Bez tego nie będzie ono skuteczne. Jednocześnie sama sankcja kredytu darmowego powstaje z mocy samego prawa – o ile konsument właściwie złożył swoje oświadczenie oraz rzeczywiście zachodzą okoliczności pozwalające na zastosowanie omawianej tu sankcji. Nie ma więc potrzeby, aby bank wyraził zgodę na to rozwiązanie.

Przy czym nie oznacza to, że kredytodawca w ogóle nie ma możliwości bronić swoich racji. Jeżeli twierdzi on, że sankcja kredytu darmowego nie ma zastosowania w okolicznościach danego przypadku, to ma prawo zainicjować sprawę przed sądem przeciwko kredytobiorcy. Wówczas konsument będzie musiał udowodnić, że sankcja kredytu darmowego jest uzasadniona.

Dlatego warto od razu – przy składaniu pisemnego oświadczenia kredytodawcy – wyjaśnić z jakich przyczyn konsument uznaje zasadność sięgnięcia po sankcję kredytu darmowego. W tym kontekście należy zwrócić uwagę przede wszystkim na:

• jednoznaczne wykazanie, w których punktach umowa kredytowa jest niezgodna z ustawą o kredycie konsumenckim;
• podniesienie, że kredytobiorca posiada status konsumenta. 

Sankcja kredytu darmowego – do kiedy zwrócić kredyt?

Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim po zastosowaniu sankcji kredytu darmowego, jeżeli kredytodawca w umowie nie określił zasad i terminów spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy. W przypadku zaś, gdy w umowie o kredyt konsumencki nie przewidziano terminów spłaty, to stosuje się następujące terminy spłaty:

• pięcioletni – dla kredytów o wysokości do 80 000 złotych;
• dziesięcioletni – dla kredytów powyżej 80 000 złotych.

Oczywiście chodzi tu o spłatę samego kapitału. W końcu na mocy sankcji kredytu darmowego konsument nie ma obowiązku regulowania ani odsetek, ani innych kosztów kredytu. 

Z sankcją kredytu darmowego nie warto zwlekać

Każdy konsument, który zaciągnął kredyt powinien pamiętać, że z sankcji kredytu darmowego można skorzystać jedynie w ciągu roku od wykonania umowy. Dlatego z sięgnięciem po ten mechanizm nie wolno zwlekać, gdyż czas działa tu na niekorzyść konsumenta. Stąd każdy, kto zaciągnął kredyt i ma wątpliwości co do zgodności z prawem umowy, na podstawie której doszło do powstania tego zobowiązania, powinien jak najszybciej przenalizować jej postanowienia. Dzięki temu można zaoszczędzić naprawdę sporo pieniędzy, a także czasu potrzebnego do późniejszego odzyskiwania od banku świadczeń finansowych, które mu się nie należały.